แพนดอรา เปเปอร์ส เอกสารลับสะท้านโลก ที่เผยข้อมูลทุจริตคอร์รัปชันของบรรดาผู้นำโลก

                                             icij.org

เรื่องฉาวสะท้านโลก เมื่อสมาคมผู้สื่อข่าวสืบสวนสอบสวนนานาชาติ (ICIJ) เปิดเผยเอกสารลับชุดใหม่ที่มีชื่อว่า "แพนดอรา เปเปอร์ส" (Pandora Papers) ซึ่งเปิดโปงการซุกซ่อนทรัพย์สินจำนวนมหาศาลของบรรดาผู้นำประเทศทั่วโลก เพื่อหลบเลี่ยงภาษีและฟอกเงินรายได้ ที่มาจากการทุจริตคอร์รัปชัน

มีเอกสารทางการเงินของผู้นำประเทศทั้งในอดีตและปัจจุบันจำนวน 35 คน รวมทั้งเจ้าหน้าที่ของรัฐอีกกว่า 300 คน ถูกเปิดเผยต่อสาธารณชนในครั้งนี้ โดยส่วนใหญ่เป็นเอกสารที่ได้จากบริษัท "ออฟชอร์" (offshore company) หรือบริษัทนอกประเทศที่รับบริหารจัดการทรัพย์สินของบรรดามหาเศรษฐีและนักการเมืองหลายคน

ซึ่งหนึ่งในบรรดาผู้นำคนสำคัญของโลกที่มีข้อมูลการเงินปรากฏใน "เอกสารลับแพนดอรา" นั้น ได้แก่กษัตริย์อับดุลลาห์ที่สองแห่งจอร์แดน ซึ่งทรงเก็บสะสมทรัพย์สินเป็นการลับไว้ถึงกว่า 100 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ ในรูปของอสังหาริมทรัพย์จำนวนมากทั้งในสหรัฐฯ และสหราชอาณาจักร

มีการตรวจสอบพบเครือข่ายบริษัทออฟชอร์ในหมู่เกาะบริติชเวอร์จิน และ "แดนสวรรค์แห่งการหลบเลี่ยงภาษี" (tax haven) ที่ตั้งอยู่ทั่วโลก ซึ่งกษัตริย์จอร์แดนใช้ซื้อพระตำหนักถึง 15 แห่ง นับแต่ขึ้นครองราชย์เมื่อปี 1999 เป็นต้นมา ซึ่งพระตำหนักเหล่านี้รวมถึงคฤหาสน์ริมทะเล 3 หลัง ที่หาดมาลิบูในรัฐแคลิฟอร์เนีย รวมทั้งพระตำหนักในกรุงลอนดอนและเมืองแอสคอตของสหราชอาณาจักร

กษัตริย์อับดุลลาห์ที่สอง ทรงสะสมอสังหาริมทรัพย์เหล่านี้ ในขณะที่ประชาชนออกมาประท้วงแสดงความไม่พอใจในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา ต่อกรณีที่รัฐบาลของพระองค์มีการทุจริตคอร์รัปชัน อย่างไรก็ตาม ทนายความของกษัตริย์จอร์แดนชี้แจงว่าทรงซื้ออสังหาริมทรัพย์ในต่างประเทศด้วยพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์อย่างถูกต้องตามกฎหมาย ซึ่งการใช้บริษัทออฟชอร์เป็นตัวแทนเข้าซื้อทรัพย์สินเหล่านี้ เป็นธรรมเนียมปฏิบัติที่บุคคลระดับสูงนิยมทำกันอย่างแพร่หลาย เนื่องด้วยเหตุผลเรื่องความเป็นส่วนตัวและความปลอดภัย

ส่วนอดีตนายกรัฐมนตรีอังกฤษ โทนี แบลร์ และภรรยานั้น ผลการตรวจสอบพบว่าไม่ได้ซุกซ่อนทรัพย์สินหรือกระทำการที่ผิดกฎหมายใด ๆ แต่มีข้อครหาในเรื่องที่พวกเขาไม่ต้องจ่ายภาษี ซึ่งคิดเป็นอากรแสตมป์มูลค่า 423,000 ดอลลาร์สหรัฐฯ เมื่อซื้ออาคารสำนักงานมูลค่า 8.7 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ ในกรุงลอนดอน เมื่อปี 2017

นายแบลร์และภรรยาได้รับการยกเว้นภาษี เนื่องจากใช้วิธีซื้อบริษัทออฟชอร์ที่เป็นเจ้าของอาคารดังกล่าวอีกที ซึ่งวิธีนี้สามารถทำได้ตามกฎหมายอังกฤษ แต่ก็ยังมีข้อครหาว่าเจ้าของอาคารคนเดิมมีสายสัมพันธ์กับนักการเมืองบาห์เรน และเป็นผู้แนะนำให้พวกเขาซื้ออสังหาริมทรัพย์ด้วยวิธีนี้ ซึ่งอาจไปพัวพันกับการซุกซ่อนทรัพย์สินและฟอกเงินของผู้ทรงอิทธิพลต่างชาติได้

ในส่วนของสหราชอาณาจักรนั้น แพนดอรา เปเปอร์ส ตรวจพบว่าเจ้าของบริษัทออฟชอร์บางแห่งจากทั้งหมดราว 95,000 บริษัททั่วโลก มีส่วนพัวพันในการใช้ชื่อบริษัทที่ก่อตั้งอย่างถูกกฎหมาย เข้าซื้ออสังหาริมทรัพย์ในสหราชอาณาจักรเป็นการลับให้เหล่าผู้ทรงอิทธิพลและมหาเศรษฐีต่างชาติ

ตัวอย่างหนึ่งของกรณีดังกล่าว คือประธานาธิบดีอิลฮัม อาลิเยฟ ของอาเซอร์ไบจาน ซึ่งถูกกล่าวหาว่า "ปล้นชาติ" โดยการตรวจสอบใน เอกสารลับแพนดอรา เผยว่า นายอาลิเยฟและครอบครัวรวมทั้งบรรดาคนใกล้ชิด มีส่วนพัวพันกับการลอบซื้อขายอสังหาริมทรัพย์ในสหราชอาณาจักร คิดเป็นมูลค่าถึงกว่า 542 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ โดยในจำนวนนี้ผู้นำอาเซอร์ไบจานสามารถทำกำไรได้ 42 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ จากการขายอสังหาริมทรัพย์บางแห่งในกรุงลอนดอนให้กับสำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์ของอังกฤษ และได้ซื้ออาคารสำนักงานมูลค่า 31 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ ในย่านเมย์แฟร์ที่หรูหราของกรุงลอนดอน ให้กับบุตรชายวัย 11 ปีของเขาด้วย

แพนดอรา เปเปอร์ส ยังเผยถึงทรัพย์สินของประธานาธิบดี วลาดิเมียร์ ปูติน ของรัสเซีย ซึ่งซุกซ่อนไว้ที่ประเทศโมนาโก รวมทั้งเปิดโปงเรื่องที่นายอันเดรจ์ บาบิซ นายกรัฐมนตรีของสาธารณรัฐเช็กที่กำลังจะลงแข่งขันในการเลือกตั้งทั่วไปสัปดาห์นี้ ว่าเขาปกปิดเรื่องที่ใช้บริษัทออฟชอร์ด้านการลงทุนเข้าซื้อคฤหาสน์สองหลังในทางตอนใต้ของฝรั่งเศส ซึ่งมีมูลค่าถึง 16 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ

ด้านประธานาธิบดีอูฮูรู เคนยัตตา ของเคนยานั้น เอกสารลับเผยว่าตัวเขาและสมาชิกในครอบครัว 6 คน ลอบเป็นเจ้าของเครือข่ายบริษัทออฟชอร์ที่ซุกซ่อนไว้เป็นการลับ 11 แห่ง ซึ่งบริษัทเหล่านี้เก็บรักษาและบริหารทรัพย์สินที่คิดเป็นมูลค่าสูงถึง 30 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ ไม่ต่างจากกรณีของนายกรัฐมนตรีอิมราน ข่าน ของปากีสถาน ซึ่งบุคคลใกล้ชิดวงในรวมทั้งครอบครัวของคนเหล่านี้ ต่างลักลอบเป็นเจ้าของบริษัทออฟชอร์และกองทุนการเงินที่เก็บรักษาทรัพย์สินมูลค่ามหาศาล

ถือว่า เอกสารลับแพนดอรา หรือ แพนดอรา เปเปอร์ส เป็นการเปิดเผยข้อมูลครั้งใหญ่ที่สุดเท่าที่เคยมีมาของ ICIJ ซึ่งได้รับความร่วมมือในการจัดทำจากผู้สื่อข่าวทั่วโลกถึง 650 คน โดยรายการบีบีซี พานอรามา และหนังสือพิมพ์เดอะการ์เดียน ได้ร่วมกันสืบสวนจนสามารถเข้าถึงเอกสารเกือบ 12 ล้านฉบับ ที่เก็บไว้ในแฟ้มลับของบริษัทผู้ให้บริการทางการเงิน 14 แห่งในหลายประเทศและดินแดน ซึ่งรวมถึงหมู่เกาะบริติชเวอร์จิน, ปานามา, เบลิซ, ไซปรัส, สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์, สิงคโปร์ และสวิตเซอร์แลนด์

ที่มา  BBC Thai