2 ศาสตร์ การแพทย์ไทย – จีน ดูแลสุขภาพกาย ใจ คนวัยเกษียณ

    ความสำคัญของวัยเกษียณซึ่งจะก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ หลายคนยังปรับตัวไม่ทัน จึงอาจเกิดผลกระทบต่อสุขภาพกายและจิตใจได้ ทางกรมจึงขอแนะนำ 2 ศาสตร์ การแพทย์แผนไทย และ การแพทย์แผนจีน ในการดูสุขภาพกายและใจของคนวัยเกษียณแบบองค์รวม ทางด้านศาสตร์การแพทย์แผนไทย ขอแนะนำสมุนไพรที่เหมาะสำหรับคนวัยเกษียณ และ ผู้สูงวัย ถึงแม้ว่าจะไม่ใช่ผู้ป่วย แต่ก็อาจจะมีอาการต่างๆ ที่มักจะเกิดขึ้น เช่น อาการอ่อนเพลีย วิงเวียน เหนื่อยล้า ปวดเมื่อย ไม่สดชื่น กินอาหารไม่อร่อย นอนไม่หลับ จึงขอแนะนำสมุนไพรคู่ใจวัยเกษียณ 3 กลุ่ม

    ตำรับยาหอมไทย ประกอบด้วย กลุ่มยาหอมรสสุขุมร้อน ช่วยในการขับลมในระบบทางเดินอาหาร แก้ลมจุกเสียดอาเจียน ได้แก่ ยาหอมอินทจักร์ และยาหอมนวโกฐ กลุ่มยาหอมรสสุขุมเย็น แก้อาการวิงเวียน อ่อนเพลีย หน้ามืดตาลาย ได้แก่ ยาหอมทิพโอสถ ยาหอมเทพจิตร และยาหอมแก้ลมวิงเวียน

    กลุ่มที่ 2 สมุนไพรบำรุงสมอง ป้องกันอัลไซเมอร์ ได้แก่ บัวบก พรมมิ ขมิ้นชัน กลีบบัวแดง

    กลุ่มที่ 3 เมนูอาหารและเครื่องดื่มบำรุงสมอง บำรุงร่างกาย บำรุงธาตุลม สำหรับผู้สูงอายุ ได้แก่ แกงขี้เหล็ก แกงเลียง น้ำพริกปลาทู สะเดาน้ำปลาหวาน เมี่ยงคำ ก๋วยเตี๋ยวลุยสวน และ ปลานึ่งมะนาว เป็นต้น สำหรับ เครื่องดื่ม ได้แก่ เต้าหู้นมสด ช่วยสร้างกระดูกและฟันที่แข็งแรง ช่วยในการทำงานของระบบประสาทและสมอง บัวลอยน้ำขิง ขยายทางเดินเลือดลม ให้ความอบอุ่นแก่ร่างกาย บรรเทาอาการปวดเมื่อย เสริมสร้างกระดูกให้แข็งแรง เฉาก๊วย แก้ร้อนใน กระหายน้ำ นมถั่วเหลือง ลดโคเลสเตอรอล ลดไขมัน ลดความเสี่ยงโรคมะเร็ง โรคหัวใจ โรคกระดูกพรุน และ โรคหลอดเลือดหัวใจ และ ชาเกสรดอกไม้ บำรุงหัวใจ ช่วยกระตุ้นให้หัวใจชุ่มชื่น

    สำหรับ ผู้เกษียณที่มีโรคประจำตัว โดยเฉพาะโรคยอดฮิต เช่น โรคความดันโลหิตสูง โรคเบาหวาน โรคไขมันในเลือดสูง และ โรคหัวใจ ควรให้ความสำคัญกับการดูแลสุขภาพอย่างยิ่ง ตามศาสตร์การแพทย์แผนไทย โรคความดันโลหิตสูง ควรรับประทานอาหารที่ช่วยคุมความดันโลหิต เช่น เนื้อปลา ไข่ ผักผลไม้ อาหารแคลเซียมสูง รวมถึงสมุนไพรบางชนิดที่มีฤทธิ์ขับปัสสาวะ เช่น กระเจี๊ยบแดง หญ้าหนวดแมว บัวบก ใบเตย ตะไคร้ โรคเบาหวาน ตามศาสตร์การแพทย์แผนไทยเน้นใช้พืชผักสมุนไพรพื้นบ้านที่มีฤทธิ์ลดน้ำตาลในเลือดมาปรุงเป็นอาหาร ได้แก่ มะระขี้นก ผักเชียงดา กะเพรา ชะพลู ตำลึง

    สำหรับเมนูอาหารที่แนะนำ เช่น ต้มจืดมะระขี้นก ยำมะระขี้นก มะระขี้นกผัดไข่ แกงเผ็ดมะระขี้นก มะระขี้นกลวกจิ้มน้ำพริก โรคไขมันในเลือดสูง แนะนำสมุนไพรใกล้ตัว ที่หาได้ในครัวเรือน แต่สรรพคุณช่วยลดไขมันในเลือด ลดความเสี่ยงของการเกิดโรคหัวใจ นั่นคือ กระเทียม สรรพคุณ ช่วยลดระดับไขมันที่ไม่ดีต่อร่างกาย ลดระดับไตรกลีเซอไรด์ในเลือดและลดความเสี่ยงของการเป็นโรคหลอดเลือดหัวใจ ตำรับตรีผลา ช่วยลดไขมันในเลือด ลดความเสี่ยงของการเป็นโรคหลอดเลือดหัวใจ เป็นต้น

    การดูแลสุขภาพผู้เกษียณและผู้สูงอายุด้วยศาสตร์การแพทย์แผนจีน ตามหลักการของศาสตร์การแพทย์แผนจีน จะใช้วิธีการดูแลและสร้างเสริมสุขภาพแบบองค์รวม โดยดูแลทั้งสุขภาพร่างกายและจิตใจ โดยเฉพาะจะเน้นเรื่องการรับประทานอาหาร ซึ่งผู้สูงวัยมักมีลมปราณและอวัยวะภายในที่อ่อนแอ ดังนั้นจึงควรรับประทานอาหารอย่างเหมาะสม เช่น ทานอาหารให้หลากหลาย ทานอาหารรสอ่อนหรือจืด เช่น ปลา ถั่ว ผักผลไม้สด และควรเลี่ยงอาหารที่มีไขมัน ทานอาหารปรุงสุกที่ทำสดใหม่ ทานอาหารให้อิ่มพอดี การใช้ชีวิตประจำวันอย่างรอบคอบ เพราะผู้สูงวัยมีลมปราณและเลือดไม่เพียงพอ ลมปราณคุ้มกันพร่อง ดังนั้นผู้สูงวัยไม่ควรเครียด ควรอยู่ในสภาพแวดล้อมที่ดี สวมเสื้อผ้าเหมาะสมกับสภาพอากาศ ทำกิจกรรมที่เหมาะสมกับสภาพร่างกายและจิตใจ และรักษาสุขอนามัยให้ดี และควรออกกำลังกายเพื่อเสริมสร้างร่างกายและจิตใจ ดังนั้นจึงต้องออกกำลังกายเพื่อกระตุ้นการไหลเวียนเลือด การออกกำลังกายควรเป็น รูปแบบช้า ๆ เช่น รำมวยไทเก๊ก ชี่กง ว่ายน้ำ เดินเบาๆ ควรออกกำลังกายทุกวัน วันละ 1 - 2 ครั้ง ครั้งละ 30 – 60 นาที ช่วงเช้าตรู่หรือช่วงหลังรับประทานอาหารเย็นแล้ว 1 ชั่วโมง 30 นาที ท่านก็จะมีสุขภาพกายและใจที่ดีหลังชีวิตวัยเกษียณอย่างมีคุณภาพ
กรมการแพทย์แผนไทย